Historia samochodu

Samochód i parowóz początkowo miały wspólną historię. Publikacje poświęcone obu pojazdom jako ich praprzodków wymieniają te same parowe konstrukcje. Rodzaj napędu sprawił, że miały one wkład w rozwój kolei, a brak szyn wskazywał na ich związek z dzisiejszymi samochodami.

Już w 1770 roku francuski oficer Nicolas Cugnot zbudował trójkołowy pojazd parowy. Była to jednak na dzisiejsze standardy konstrukcja bardzo prymitywna, ale niewątpliwie poruszała się sama i mogła osiągać prędkość 4km/h. Szesnaście lat później młody angielski inżynier William Murdock przeprowadził próby z napędzanym parą pojazdem zabawką. Pracujący w wytwórni pomp parowych Murdock skonstruował model 30-centymetrowej wysokości z silnikiem o stosunkowo dużej mocy. Anglik postanowił wypróbować swój wynalazek na ulicy i z przerażeniem stwierdził, iż nie jest w stanie dogonić szybko poruszającego się pojazdu. Mknąca przez miasto zabawka tak przestraszyła miejscowego księdza, że umarł na zawał serca. Pod naciskiem okolicznych mieszkańców i Jamesa Watta (który zastrzegał sobie patent na maszyny parowe używane do przewożenia osób, ale nie prowadził nad nimi prac) Murdock zrezygnował z dalszych eksperymentów.

Następny milowy krok w historii samochodu stanowiła lokomotywa drogowa skonstruowana w 1801 roku przez Anglika Richarda Trevithicka. Dzięki wysokoprężnemu silnikowi pojazd Trevithicka był jak na owe czasy konstrukcją nowoczesną. Wynalazca zaprezentował go zaskoczonym mieszkańcom Londynu, a w 1804 roku postawił lokomotywę drogową na torach. Od tego momentu historia samochodu i historia parowozu potoczyły się dwiema różnymi drogami.

Wybuchowy pojazd

Pomimo rozwoju kolei wynalazcy nie zaprzestali prac nad drogowymi pojazdami parowymi. Co więcej, nie były to tylko konstrukcje doświadczalne, ale powstały również omnibusy parowe wożące za opłatą pasażerów. Pierwsza linia, na której regularnie kursowały omnibusy, została uruchomiona w Anglii w 1831 roku. Napędzane parą pojazdy jeździły pomiędzy Londynem a Statford. Z czasem do omnibusów parowych wprowadzono liczne ulepszenia, których część przejęli później konstruktorzy pojazdów spalinowych. Na szczególną uwagę zasługuje zbudowany w 1873 roku przez francuskiego inżyniera Amédé’ego Bollé’ego omnibus „Posłuszna”. Pojazd ten wyposażony został w dwie maszyny parowe napędzające oddzielnie każde z tylnych kół. „Posłuszna” miała ogumienie z masywnego kauczuku i miękkie resory piórowe, czyli takie, jak stosuje się we współczesnych samochodach. Nowością w tamtych czasach było przeniesienie napędu przy użyciu przekładni łańcuchowej współpracującej ze skrzynią biegów. Pojazd ważył co prawda prawie pięć ton, ale osiągał przeciętną prędkość 42 km/h, wliczając w czas podróży przerwy potrzebne na uzupełnienie wody.

Napęd parowy samochodów okazał się jednak ślepą uliczką. Od dawna trwały prace nad konkurencyjnymi dla maszyn parowych silnikami.

W 1800 roku emerytowany szwajcarski wojskowy, major Isaac de Rivaz zbudował prymitywny pojazd wprawiany w ruch wybuchem mieszanki gazu świetlnego i powietrza. Zapalana iskrą elektryczną mieszanka wyrzucała w górę tłok, który z kolei napędzał umieszczone nad nim koło. Jego ruch był przenoszony za pomocą sznura na koło pojazdu. Konstrukcja nie miała kierownicy, a po każdej eksplozji musiała być od nowa „tankowana” gazem. Rivaz uzyskał na nią patent, ale na tym poprzestał i nie starał się udoskonalić swojego wynalazku.
Amerykanin Thomas Davenoprt w roku 1835 zbudował pierwszy samochód napędzany silnikiem elektrycznym, czerpiącym prąd z elektrycznej baterii.

W 1860 roku, francuski mechanik Čtienne Lenoir skonstruował silnik gazowy, który pracował bez sprężania mieszanki. Mianowicie w cylindrze umieścił tłok, po którego obu stronach naprzemiennie odbywało się zasysanie i spalanie mieszanki. Silnik miał już jednak mechanizm dostarczający gaz do cylindra. Powietrze – drugi składnik mieszanki – było zasysane przez szczeliny pomiędzy tłokiem a cylindrem.
Dwa lata później uczony francuski Alphonse Beau de Rochas opracował teoretyczną zasadę pracy silnika czterosuwowego. Polegała ona na zassaniu do cylindra mieszanki paliwa, jej sprężeniu, spaleniu, co nadaje ruch tłokowi, i wyrzuceniu spalin na zewnątrz. W tym samym roku prototyp takiego silnika gazowego budował Niemiec Nikolaus August Otto.

Daimler i Benz

W 1875 roku mieszkający w Wiedniu ślusarz żydowskiego pochodzenia Siegfried Marcus wyjechał na ulicę czterokołowym pojazdem z czterosuwowym silnikiem benzynowym. Marcus zamontował silnik na drewnianej ramie wzmocnionej blaszanymi okuciami. Rama opierała się na dwóch osiach z kołami, z których pierwsza była skrętna, tak jak w wozach konnych. Pojazdem sterowano za pomocą niewielkiej, pionowo ustawionej kierownicy połączonej z przekładnią. Konstrukcja Marcusa ważyła 756 kilogramów i była na tyle solidna, że jeszcze w 1950 roku udało się ją uruchomić. Pojazd osiągał prędkość od 6 do 8 km/h, miał hamulce w postaci drewnianych klocków dociskanych do obręczy kół oraz resorowaną przednią oś. Niestety, miejscowa policja zabroniła Mercusowi publicznego korzystania z wynalazku ze względu na dokuczliwy odór spalin.

Mimo, że Siegfried Marcus skonstruował pojazd z silnikiem benzynowym, powszechnie uznaje się, że pierwsze samochody powstały niezależnie od siebie w warsztatach dwóch niemieckich inżynierów: Gottlieba Damilera i Carla Benza. Benz w 1885 roku przeprowadził pierwsze próby z trójkołowym pojazdem napędzanym czterosuwowym silnikiem benzynowym. Napęd przenoszony był na dwa tylne koła, a przednie służyło do sterowania. Duże, leżące poziomo koło zamachowe zapewniało równą pracę jednocylindrowego silnika. Hamulcami były klocki, w razie potrzeby dociskane do obręczy szprychowych kół. Pojazd ważył 260 kilogramów i już podczas pierwszej próby poza podwórkiem Benza bezawaryjnie przejechał 24 kilometry. Konstruktor opatentował go w 1886 roku.
Dokładnie w tym samym roku swój pierwszy samochód zaprezentował publicznie Gottlieb Daimler. Umieścił on silnik benzynowy nie na trójkołowym, lecz na czterokołowym podwoziu. Skrętna była cała przednia oś. Jego pojazd przypominał bryczkę, od której odczepiono konia. Taki kształt miał być pomocny w razie awarii samochodu (łatwo było doczepić do niego zwierzę pociągowe). Po kolejnych zmianach silnik Daimlera miał moc 3,75 konia mechanicznego, co umożliwiało rozpędzenie samochodu do szybkości 32 km/h.
Pierwsze samochody przyjmowano bardzo nieufnie. Często budziły one uśmiechy politowania i denerwowały hałaśliwymi silnikami. Nic już jednak nie mogło zatrzymać ich rozwoju. Samochód stawał się coraz doskonalszy tak na zewnątrz, jak i wewnątrz.

Emil Levasseur, ekonomista i geograf z zawodu, wymyślił w roku 1891 napęd na przednie koła.

W 1893 roku Francuz Albert de Dion zbudował silnik, który osiągał 3000 obrotów na minutę. Taki wynik był możliwy dzięki elektrycznemu systemowi zapalania mieszanki. Dwa lata później bracia Michalin: André i Čdouard, łączą pneumatyczne ogumienie Johna Dunlopa z wymienną obręczą koła. Od tej pory złapanie gumy stało się już znacznie mniejszym problemem. Doskonalono też hamulce samochodów. Najpierw wyposażono w nie tylko 2 koła, ale wraz ze wzrostem prędkości pojazdów takie rozwiązanie przestało wystarczać. W 1907 roku H. Ledvinka, konstruktor austriacki, zastosował hamulec mechaniczny na 4 koła.

Zmienił się także wygląd zewnętrzny samochodów. W przeszłość odchodziły pojazdy podobne do bryczek. W 1905 roku pojawił się pierwszy samochód, którego nadwozie można było za pomocą specjalnej nakładki zmienić z otwartego na zamknięte. Coraz popularniejsze stawały się luksusowe auta z oszklonym pomieszczeniem dla pasażerów. Kierowca znajdował się co prawda jeszcze poza nim, ale osłaniał go przedłużony dach i pionowa szyba zamontowana na przodzie pojazdu. Z tego typu konstrukcji narodziły się współczesne karoserie samochodowe.

Samochody w oszałamiającym tempie zdobywały popularność. Wraz z rozwojem techniki przestały być jedynie zabawką milionerów. Pojawiły się tanie i niezawodne modele, dostępne dla ludzi o przeciętnych zarobkach. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić świat bez samochodów.

1770 – powstaje pojazd parowy Nicolas’a Cugnota

1786 – William Murdock konstruuje napędzany parą pojazd zabawkę

1800 – Isaac de Rivaz konstruuje pojazd napędzany wybuchem gazu świetlnego

1801 – Richard Trevithick buduje lokomotywę drogową

1814 – Francuz De Quet konstruuje układ kierowniczy

1821 – Anglik R.J. Griffith wprowadza skrzynię biegów.

1831 – uruchomione zostaje pierwsze regularne połączenie obsługiwane przez omnibusy parowe

1835 – Thomas Davenport buduje pierwszy samochód napędzany silnikiem elektrycznym

1860 – Étienne Lenoir dostaje patent na silnik gazowy

1862 – Alphonse Bean de Rochas opracowuje teoretyczną zasadę silnika czterosuwowego; Nicolaus A. Otto buduje prototyp takiego silnika

1871 – Joseph Ravel konstruuje pojazd napędzany silnikiem naftowym

1873 – po raz pierwszy na drogę wyjeżdża omnibus „Posłuszna”

1875 – Siegfried Marcus konstruuje pojazd czterokołowy z czterosuwowym silnikiem benzynowym

1886 – Carl Benz opatentowuje trójkołowy samochód, a Gottlieb Daimler prezentuje czterokołowy samochód własnej konstrukcji

1891 – Emil Levasseur wprowadza napęd na przednie koła

1893 – Albert de Dion buduje silnik osiągający 3000 obr./min

1907 – H. Ledvinka konstruuje hamulec mechaniczny na 4 koła.

Już w 1770 roku francuski oficer Nicolas Cugnot zbudował trójkołowy pojazd parowy. Poruszał się sam i osiągał prędkość 4 km/h.
Pomoc drogowa Warszawa
Szesnaście lat później młody angielski inżynier William Murdock skonstruował model 30-centymetrowej wysokości o całkiem dużej mocy. Wypróbował go na ulicy i z przerażeniem stwierdził, że nie jest w stanie go dogonić. Mknąca przez miasto zabawka tak przestraszyła miejscowego księdza, że zmarł na zawał serca. Pod naciskiem okolicznych mieszkańców Murdock postanowił zakończyć swoje eksperymenty.

W 1873 roku francuski inżynier Amede Bolle zbudował pojazd, małego omnibusa, który służył do przewozu pasażerów za opłatą. Nazywał się „Posłuszna”. Miała dwie maszyny parowe napędzające tylne koła. Miała również ogumienie z masywnego kauczuku i miękkie resory piórowe (takie jak we współczesnych samochodach). Pojazd ważył co prawda prawie 5 ton, ale osiągał 42 km/h.

2 Od dawna trwały prace nad konkurencyjnymi dla maszyn parowych silnikami.
W 1800 emerytowany szwajcarski wojskowy Isaac de Rivaz zbudował prymitywny pojazd wprawiany w ruch przez wybuch mieszanki gazu świetlnego i powietrza. Uzyskał na ten pomysł patent, ale zaprzestał doświadczenia.

W 1835 Amerykanin Thomas Davenport zbudował pierwszy samochód napędzany silnikiem elektrycznym, czerpiącym prąd z baterii elektrycznej.

W 1860 roku francuski mechanik Etienne Lenoir skonstruował silnik gazowy.

A w dwa lata później Francuz Alphonse Beau de Rochas opracował teoretyczną zasadę pracy silnika czterosuwowego. Polegała ona na zassaniu do cylindra mieszanki paliwa, jej sprężeniu, spaleniu, co nadaje ruch tłokowi i wyrzuceniu spalin na zewnątrz.

W tym samym roku Niemiec Nikolaus August Otto zbudował prototyp takiego silnika gazowego.

3. W 1875 roku mieszkający w Wiedniu ślusarz żydowskiego pochodzenia Siegfried Marcus wyjechał na ulicę czterokołowym pojazdem z czterosuwowym silnikiem benzynowym. Marcus zamontował silnik na drewnianej ramie wzmocnionej blaszanymi okuciami. Pojazdem sterowano za pomocą niewielkiej pionowo ustawionej kierownicy połączonej z z przekładnią. Konstrukcja ważyła 756 kg, była tak solidna, że udało się ją uruchomić jeszcze w 1950 roku. Pojazd osiągał prędkość od 6 do 8 km/h. Hamulce miał w postaci drewnianych klocków dociskanych do obręczy kół. Miejscowa policja zakazała mu jednak publicznego korzystania z wynalazku ze względu na dokuczliwy odór spalin.

4. Mimo, że Siegfried Marcus skonstruował pojazd spalinowy, powszechnie uznaje się, że pierwsze samochody powstały w warsztatach dwóch Niemców: Gottlieba Daimlera i Carla Benza.

Benz w 1885 przeprowadził pierwsze próby z trójkołowym pojazdem napędzanych czterosuwowym silnikiem benzynowym. Napęd był na tylnie dwa koła, a przednie służyło do sterowania. Pojazd ważył 260 kg i podczas pierwszej próby przejechał bezawaryjnie 24 km. W 1886 Benz opatentował go.

5. W tym samym roku, czyli 1886 Gottlieb Daimler zaprezentował publicznie swój samochód z silnikiem umieszczonym nie na trój lecz czterokołowym podwoziu. Pojazd przypominał bryczkę. W razie awarii można było doczepić do niego konie. Po kolejnych przeróbkach samochód Daimlera osiągał prędkość 32 km/h.

6. Pierwsze samochody przyjmowano dosyć nieufnie. Budziły one uśmiech politowania i denerwowały haśliwymi silnikami. Jednak rozwoju samochodu już nic nie mogło zatrzymać.

W 1891 Emil Levasseur wymyślił napęd na przednie koła. Stopniowo zwiększano w silnikach ilość obrotów na minutę, doskonalono ogumienie kół oraz hamulce. Na początku hamulce montowano na dwa koła, ale wraz ze wzrostem osiąganej prędkości naszła potrzeba na rozbudowę i w 1907 roku austriacki konstruktor Ledvinka zastosował hamulec mechaniczny na 4 koła.

7. W końcu zaczął zmieniać się wygląd zewnętrzny aut. Powoli przestawały przypominać bryczki. Luksusowe auta posiadały oszklone pomieszczenie dla pasażerów. Kierowca był poza nim, ale osłaniał go przedłużony dach i pionowa szyba z przodu.

Samochody błyskawicznie zdobywały popularność, a wraz z rozwojem techniki przestały być jedynie zabawką milionerów.

Krótka historia samochodu w datach:

1770 powstaje trójkołowy pojazd parowy Nicolasa’a Cugnota.
1786 William Murdock konstruuje napędzany parą pojazd zabawkę
1800 Isaac de Rivaz konstruuje pojazd napędzany wybuchem gazu świetlnego
1801 Thomas Davenport buduje pierwszy samochód napędzany silnikiem elektrycznym
1860 Etienne Lenoir dostaje patent na silnik gazowy
1862 Alphonse Bean de Rochas opracowuje teoretyczną zasadę silnika czterosuwowego; Nicolaus A. Otto buduje prototyp takiego silnika
1873 po raz pierwszy na drogę wyjeżdża omnibus „Posłuszna”
1875 Siegfried Marcus konstruuje pojazd czterokołowy z czterosuwowym silnikiem benzynowym
1886 Carl Benz opatentowuje trójkołowy samochód, a Gottlieb Daimler prezentuje czterokołowy samochód własnej konstrukcji
1891 Emil Levasseur wprowadza napęd na przednie koła
1907 H. Ledvinka konstruuje hamulec mechaniczny na 4 koła