Na każdym etapie udzielania pierwszej pomocy rozważ wezwanie zespołu ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Stłuczenie
- Przyłóż zimny okład na stłuczone miejsce.
- Stłuczoną kończynę unieruchom w pozycji, jaką wybierze sobie poszkodowany – takiej, która sprawia mu najmniejszy ból.
- W razie silnego bólu podaj leki przeciwbólowe.
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, skonsultuj się z lekarzem.
Zranienie
- Zatrzymaj krwotok z rany poprzez uciśnięcie miejsca krwawienia za pomocą jałowego opatrunku.
- Oczyść ranę z ziemi i drobnych ciał obcych.
- Umyj ranę wodą z mydłem, przemyj środkiem dezynfekującym.
- Załóż jałowy opatrunek, zbliżając brzegi rany.
- Zabandażuj ranę.
- W razie potrzeby skonsultuj się z lekarzem (profilaktyka przeciwtężcowa).
- Dużych przedmiotów znajdujących się w ciele nie usuwaj z rany; unieruchom je i pozostaw do czasu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.
- Nie przenoś poszkodowanego.
Złamanie
- Unieruchom kończynę.
- Złamaną rękę podwieś na chuście lub bandażu.
- Złamaną nogę połóż na deseczce i unieruchom bandażem lub stabilizuj mocując ją do zdrowej nogi za pomocą bandaża.
- Jeśli złamanie jest otwarte, opatrz ranę za pomocą jałowego opatrunku z gazy lub czystego ubrania; pamiętaj, aby nie wciskać do środka odłamków kostnych.
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Zwichnięcie
- Przyłóż zimny okład na zwichnięty staw.
- Unieruchom w pozycji, jaką wybierze sobie poszkodowany.
- W razie silnego bólu podaj leki przeciwbólowe.
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Krwotok z rany
- Jeżeli posiadasz jałowy opatrunek, załóż go na ranę, jeśli nie, wykorzystaj np. czyste ubranie.
- Zastosuj miejscowy ucisk na ranę.
- Unieś zranioną kończynę powyżej tułowia.
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Omdlenie
- Ułóż poszkodowanego na plecach z nogami uniesionymi wyżej niż tułów.
- Zastosuj zimne okłady na głowę i szyję.
- Jeżeli utrata świadomości lub splątanie (utrudniony kontakt słowny z poszkodowanym) przedłuża się, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Uraz kręgosłupa
- Jeśli poszkodowany jest przytomny, ale podejrzewasz uraz kręgosłupa, nie ruszaj go.
- Pozostaw go w pozycji zastanej, unikaj przenoszenia poszkodowanego.
- Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
- Jeżeli zajdzie potrzeba przeniesienia chorego, możesz to zrobić tylko przy użyciu noszy lub szerokiej deski, nie zmieniając ułożenia ciała poszkodowanego.
Porażenie prądem
- Nie dotykaj osoby porażonej prądem, zanim nie odłączysz źródła prądu.
- Odłącz bezpieczniki (korki), wyjmij z gniazdka wtyczkę urządzenia elektrycznego, które spowodowało porażenie.
- Zabezpiecz siebie przed porażeniem (użyj do tego np. drewnianego kija, włóż gumowe rękawice).
- Sprawdź stan poszkodowanego – czy jest przytomny, czy oddycha.
- Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
- Jeśli poszkodowany nie oddycha prawidłowo, wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej, 2 oddechy ratownicze, kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w sekwencji 30:2 lub jedynie uciskanie klatki piersiowej z częstością 100 – 120/min.
- Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha prawidłowo, ułóż go w pozycji bezpiecznej.
- Załóż opatrunek na oparzone miejsce.
- Pozostań z poszkodowanym do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego.
Oparzenia
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij straż pożarną, dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 998.
- W przypadku oparzenia dróg oddechowych niezwłocznie wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
- Jeśli oparzona jest ręka, zdejmij biżuterię – zanim narastający obrzęk to uniemożliwi.
- Ochładzaj oparzoną część ciała polewając ją czystą wodą o temperaturze ok. 20°C od 10 do 20 minut.
- Zabezpiecz oparzoną część ciała jałowym opatrunkiem.
- W razie silnego bólu podaj leki przeciwbólowe.
- W przypadku oparzeń chemicznych natychmiast usuń zanieczyszczone ubranie (przed rozpoczęciem polewania wodą). Jeśli ubranie jest wtopione w ciało, nie zrywaj go, tylko wytnij ubranie wokół rany.
- Jeśli oparzenie jest rozlegle, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Krwawienie z nosa
- Posadź poszkodowanego z głową lekko pochyloną do przodu tak, aby nie połykał napływającej krwi.
- Poszkodowany powinien oddychać ustami.
- Na kark i czoło przyłóż zimy okład, np. ręcznik nasączony zimną wodą lub kostki lodu owinięte w materiał. Pamiętaj, aby co kilka minut wymieniać zimny okład.
- Przyłóż do nosa gazik lub chusteczkę, uciśnij krwawiące nozdrze i utrzymuj ucisk przez ok 10 minut.
- Jeśli krwotok z nosa jest silny, nie ustępuje po wykonaniu wymienionych czynności (trwa dłużej niż 15 – 20 minut) lub doszło do urazu głowy, szyi albo gdy występują zaburzenia świadomości, należy wezwać zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
Ciało obce w drogach oddechowych
U dorosłego
- Zachęcaj poszkodowanego do kaszlu.
- Jeśli kaszel staje się nieefektywny, pochyl go do przodu i wykonaj do 5 energicznych uderzeń nadgarstkiem między łopatkami, stojąc za poszkodowanym.
- Jeśli to nie spowoduje usunięcia ciała obcego, stań blisko za poszkodowanym, pochyl go do przodu, przyłóż swoje splecione ręce w okolice nadbrzusza i dynamicznie uciskaj do 5 razy jego nadbrzusze (w okolicy połowy odległości pomiędzy pępkiem a końcem mostka).
- Jeśli te czynności nie spowodują usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych, kontynuuj uderzenia między łopatkami na przemian z uciśnięciami nadbrzusza.
- Jeśli poszkodowany straci przytomność:
- bezpiecznie ułóż go na ziemi,
- wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji: 30 uciśnięć klatki piersiowej, 2 oddechy ratownicze kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w sekwencji 30:2 lub jedynie uciskanie klatki piersiowej z częstością 100 – 120/min.
U dziecka przytomnego
- W przypadku nieefektywnego kaszlu wykonaj 5 uderzeń w okolicę między łopatkami.
- Niemowlę ułóż głową w dół na własnym przedramieniu, następnie wykonaj 5 uderzeń między łopatkami.
- Jeśli uderzenia między łopatkami są nieskuteczne, wykonaj uciśnięcia klatki piersiowej u niemowląt, a u dzieci starszych – uciśnięcia nadbrzusza.
- Kontynuuj powyższe czynności w sekwencji: 5 uderzeń między łopatkami, 5 uciśnięć nadbrzusza do momentu wydalenia ciała obcego.
U dziecka nieprzytomnego
- Udrożnij drogi oddechowe, wykonaj 5 oddechów ratowniczych, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji: 15 uciśnięć klatki piersiowej, 2 oddechy ratownicze.
Poszkodowany w wypadku komunikacyjnym
- Zabezpiecz miejsce zdarzenia.
- Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie.
- Sprawdź czy poszkodowani potrzebują pomocy i ewentualnie ilu ich jest.
- Określ swoją lokalizację np.: poprzez słupki drogowe.
- Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
- Postępuj dalej zgodnie z instrukcjami dyspozytora medycznego.
- 112 – numer alarmowy
- 999 – pogotowie ratunkowe
- 998 – straż pożarna
- 997 – policja
- 994 – pogotowie wodno – kanalizacyjne
- 992 – pogotowie gazowe
- 991 – pogotowie energetyczne
- 986 – telefon alarmowy Straży Miejskiej w Zabrzu
- 32 788 03 61, 32 271 37 09, 695 321 160 – pogotowie ciepłownicze
- 32 271 80 52 – telefon dyżurny Straży Miejskiej w Zabrzu
- 32 373 33 88 – Centrum Zarządzania Kryzysowego przy Urzędzie Miejskim w Zabrzu
Europejski Numer Alarmowy 112
Numer ten jest jednolitym numerem alarmowym obowiązującym we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Służy do powiadamiania w sytuacjach zagrożenia zdrowia, życia lub mienia. Można z niego korzystać zarówno z telefonów komórkowych jak i stacjonarnych, a usługa ta jest bezpłatna.
Ze względu na specyfikę niektórych zgłoszeń oraz przyzwyczajenie i komfort obywateli zachowane zostały numery 997, 998 oraz 999.
Kiedy dzwonić na 112?
Europejski Numer Alarmowy 112 służy do zgłaszania sytuacji związanych z bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub mienia, do których zaliczyć można m.in.:
pożary,
- wypadki drogowe
- przypadki użycia przemocy
- poważne uszkodzenie ciała
- kradzieże
- włamania
- inne nagłe sytuacje zagrażające zdrowiu lub życiu.
Niezbędne informacje do zgłoszenia zdarzenia, czyli co należy zrobić po wybraniu numeru 112?
- Jeżeli to możliwe – połączenie z operatorem numeru alarmowego 112 powinno być wykonane przez osobę znajdującą się bezpośrednio w miejscu wystąpienia zdarzenia i powinno zapewniać możliwość spokojnego przeprowadzenia rozmowy.
- Należy czekać na zgłoszenie się operatora i nie rozłączać się do czasu, gdy połączenie nie zostanie podjęte (połączenie jest bezpłatne, więc dzwoniący nie ponosi żadnych kosztów).
- Należy podać swoje imię i nazwisko oraz krótko opisać zdarzenie lub sytuację, której było się świadkiem – na bazie tych informacji operator zdecyduje jakie służby rozdysponować do zdarzenia.
- Należy koniecznie podać miejsce przebywania lub adres, pod którym miało miejsce zdarzenie.
- Należy odpowiadać na zadawane przez operatora pytania.
- Należy wykonywać polecenia / instrukcje przekazywane przez operatora.
- Nie wolno się rozłączyć do czasu wyraźnego polecenia operatora.
- Jeśli sytuacja nagle się zmieni (pogorszy), należy niezwłocznie poinformować o tym operatora numeru 112.
- Nie wolno blokować numeru telefonu z którego wykonano zgłoszenie, na wypadek gdyby operator próbował skontaktować się ponownie ze zgłaszającym.
Pamiętaj!!!
Dzwoniąc na Europejski Numer Alarmowy 112 bez potrzeby, blokujesz linię alarmową osobie, która właśnie w tej chwili może potrzebować natychmiastowej pomocy, a nie może połączyć się z operatorem w Centrum Powiadamiania Ratunkowego.